CZYM JEST PIERWSZA POMOC?

Czym jest pierwsza pomoc przedmedyczna i dlaczego jest tak ważna

Pierwszą pomocą są wszystkie czynności niezbędne do wykonania, aby uratować życie osoby poszkodowanej. W sytuacji wystąpienia stanu zagrożenia życia osoba udzielająca pierwszej pomocy - bezpośredni świadek zdarzenia - ma ograniczone możliwości działania, niejednokrotnie niewystarczające środki i niestety także bardzo często niedostateczną wiedzę. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia (NZK), kiedy serce osoby chorej przestało pracować,  bądź też pracuje nieprawidłowo, liczy się każda upływająca minuta. Od momentu wystąpienia NZK, które jest równoznaczne z rozpoczęciem się procesu umierania, czas ulatuje "jeszcze szybciej" niż w innych stanach chorobowych. Już po około 4-6 minutach w wyniku niedotlenienia organizmu zaczyna obumierać mózg poszkodowanego - najważniejszy organ w ciele człowieka.  Z każdą minutą NZK, gdy nikt nie podjął się udzielenia pierwszej pomocy, szansa na uratowanie takiej osoby spada o ok. 8-10% - jak łatwo policzyć, po 10 minutach poszkodowany praktycznie nie ma szans na przeżycie, nie mówiąc już o pełnym powrocie do zdrowia.

Gdy dana osoba jest w stanie bezpośredniego zagrożenia zdrowia czy życia, prawidłowo udzielona pierwsza pomoc przedmedyczna zwiększa szanse na jej uratowanie w miejscu zdarzenia. Taka sytuacja może być wynikiem wypadku, odniesionego urazu czy nagłego ataku choroby. Aby zminimalizować możliwe następstwa, podejmuje się działania, których celem jest ratowanie poszkodowanego do czasu przybycia wykwalifikowanego zespołu medycznego. Osoba, która udziela takiego wsparcia, działa na miarę własnych możliwości, umiejętności oraz wiedzy. Niezwłocznie też zawiadamia o zaistniałej sytuacji służby ratunkowe.

LICZY SIĘ CZAS, TAK ZWANE 4 ZŁOTE MINUTY!
 
Boimy się udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej z braku pewności, braku umiejętności, mamy obawy, że zrobimy komuś krzywdę.

Zdarzyło się Wam być świadkiem wypadku drogowego, staliście w tłumie gapiów żałując, że nie potraficie pomóc? Chcieliście, ale nie wiedzieliście jak to zrobić?

• 

W tym właśnie momencie konieczne jest szybkie działanie świadka zdarzenia, osoby, której droga przecięła się z drogą człowieka bardzo chorego, umierającego. Jako że realne szanse na przyjazd pogotowia w ciągu 4-6 minut od momentu wystąpienia NZK są żadne, to świadek zdarzenia musi udzielić pierwszej pomocy by podtrzymać funkcje życiowe do czasu przyjazdu służb ratowniczych. Świadkiem zdarzenia, potencjalnym ratownikiem może być każdy człowiek, możesz być i Ty. Sytuacja w której ktoś będzie potrzebował pierwszej pomocy może się zdarzyć w każdym momencie. Będzie to wydarzenie stresujące na które ciężko się przygotować , trzeba będzie  zachować zimną krew,  ponieważ od  decyzji i szybkości działania potencjalnego ratownika może zależeć ludzkie życie.

Warto sobie uświadomić, że pierwszej pomocy może udzielić każdy, nie jest do tego niezbędne wykształcenie medyczne. Zostań RATOWNIKIEM i uratuj to co najważniejsze -LUDZKIE ŻYCIE.

Pierwsza pomoc przedmedyczna może być udzielana bezpośrednio przez osobę, która nie ma odpowiednich kwalifikacji czy specjalistycznej wiedzy medycznej oraz przez lekarza lub ratownika medycznego w ramach interwencji zawodowej. Jet to prawnie uregulowany obowiązek określony w artykule 162 Kodeksu Karnego § 1 i § 2. Zgodnie z tym zapisem: „Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat”. Poza tym udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej traktowane jest jako moralna powinność.

Zakres pierwszej pomocy przedmedycznej

Jeśli chodzi o zakres wsparcia, jakiego można udzielić poszkodowanemu, jest on zróżnicowany w zależności od okoliczności zdarzenia oraz obrażeń ofiary. Przede wszystkim jednak należy trzymać się podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Do nich zalicza się następujące czynności:

• ustalenie, co i kiedy się wydarzyło – zebranie najważniejszych informacji pomagających ocenić sytuację,
• właściwe zabezpieczenie miejsca zdarzenia - np. ustawienie znaków ostrzegawczych, usunięcie przeszkód, które utrudniają dostęp do ofiary,
• ocena, w jakim stanie jest poszkodowany oraz jego podstawowych funkcji życiowych takich jak: przytomność, oddech, odniesione urazy,
• wezwanie specjalistycznej pomocy - np. wykonanie telefonu na numer alarmowy 112.

Na końcu udziela się pierwszej pomocy przedmedycznej osobie, która tego wymaga w czasie oczekiwania służb ratunkowych.

Na czym polega pomoc poszkodowanemu?

Forma udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej będzie zależeć od stanu zdrowia ofiary. Jeśli znalazła się ona w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia z powodu np. wypadku komunikacyjnego, utonięcia lub różnego rodzaju wstrząsów, wówczas zazwyczaj najważniejszy jest czas podjęcia czynności ratunkowych oraz ich prawidłowe wykonanie.

W przypadku niedotlenienia tkanek trwającego poniżej 3 minut może dojść do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu, a jeśli trwa ono powyżej 4 minut, to kończy się to ich całkowitym obumarciem.

W pierwszej kolejności osoba podejmująca się pierwszej pomocy przedmedycznej powinna zapewnić sobie bezpieczne warunki do działania, czyli unikać bezpośredniego kontaktu z płynami ustrojowymi ofiary i odpowiednio postępować na miejscu zdarzenia.

Najczęściej prowadzone czynności ratunkowe to m.in.:

• resuscytacja krążeniowo-oddechowa - czyli tzw. reanimacja, którą wykonuje się wyłącznie po stwierdzeniu braku tętna i oddechu. Polega na udrożnieniu dróg oddechowych poprzez odchylenie głowy do tyłu i oczyszczenie jamy ustnej, a następnie sztucznym oddychaniu np. metodą usta-usta (do ust ofiary przy szczelnie zaciśniętym nosie wpuszcza się powietrze przez ok. 2 sekundy). W ramach tych czynności prowadzi się także pośredni masaż serca - nasadą ręki przy splecionych dłoniach (bez odrywania ich od klatki piersiowej) uciska się dolną część mostka. Po 30 takich ruchach wykonuje się 2 sztuczne wdechy, a każdy powinien trwać ok. 1 sekundy. Resuscytację należy prowadzić do czasu przybycia służb ratowniczych lub na miarę swoich sił fizycznych. Jeśli poszkodowany odzyska oddech, trzeba ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i kontrolować oddech;
• szybkie schłodzenie oparzonego miejsca,
• zatamowanie krwotoków – czyli uniesienie krwawiącej kończyny i założenie opatrunku uciskowego.
  
  

Z kolei w czasie ataku padaczki zabezpiecza się głowę i usuwa przedmioty z jamy ustnej. Następnie daną osobę układa się w pozycji bocznej ustalonej.

Poza samodzielnie prowadzonymi czynności ratunkowymi ważne w nagłych wypadkach jest wezwanie pogotowia ratunkowego. Podczas rozmowy z dyspozytorem należy przekazać najważniejsze informacje: rodzaj i miejsce wypadku, liczbę poszkodowanych oraz to, w jakim stanie się znajdują, jaką pomoc otrzymali, czy są dodatkowe niebezpieczeństwa oraz własne dane personalne.